ΠΑΡΟΝ... ΠΑΡΕΛΘΟΝ... ΜΕΛΛΟΝ....
Με αυτή την σειρά έρχεται τελικά ο χρόνος. Πρώτα ζεις το παρόν, μετά το βλέπεις να γίνεται παρελθόν... και αμέσως έρχεται το μέλλον.
Περνούν οι στιγμές. Εναλλάσσονται συνεχώς αφήνοντάς ανάμεικτα συναισθήματα. Λύπη για αυτά που φεύγουν... γι αυτά που δεν έρχονται... γι αυτά που απλά "δε δουλεύουν".
Το μόνο που υπάρχει πραγματικά είναι το ΠΑΡΟΝ. Το παρελθόν φεύγει και δε ξανάρχεται ποτέ. Μόνο μια ανάμνηση, που μπορείς να την επαναφέρεις, όχι όμως να το ξαναζήσεις. Προσπαθώ να το ζω, απολαμβάνοντας τους ανθρώπους που έχω και που αγαπώ... βγαίνοντας στη φύση... παίζοντας παιχνίδια... ακούοντας μουσικές και ήχους. Και λυπάμαι κάθε φορά που το χάνω γιατί δεν ξέρω πώς θα ΄ναι αυτό που θα έρθει.
Το ΜΕΛΛΟΝ εκεί... σε περιμένει. Το ατενίζεις, με μια μόνιμη ελπίδα πώς θα είναι καλό ή πως θα σου φέρει κάτι που προσμένεις. Και σιγά σιγά γίνεται ΠΑΡΟΝ - για μια μόνο στιγμή γινεται παρόν - και αμέσως ΠΑΡΕΛΘΟΝ. Και φεύγει...
Αυτό που πραγματικά υπάρχει είναι μόνο αυτό που ζεις κάθε στιγμή. Το ΠΑΡΟΝ, λίγο πριν γίνει ΠΑΡΕΛΘΟΝ και αφού σταμάτησε να είναι το ΜΕΛΛΟΝ. Μακάρι να είναι πάντα στιγμή χαράς... γιατί ότι γίνεται παρελθόν, το σφραγίζει ο χρόνος και χάνεται για πάντα... λες και δεν υπήρξε ποτέ.
Κι εγώ; Σχεδόν κλείνω την τέταρτή μου δεκαετία. Και οι στιγμές που πρόκειται να γίνουν παρόν για μένα λιγοστεύουν.... Ανατριχιάζω... αλλά δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Από την άλλη δεν είναι μόνο ο χρόνος που λιγοστεύει, αλλά κι αυτά που πρόκειται να έρθουν και κυρίως ο φόβος μήπως έρθει κάτι και να ανατρέψει όλα. Προσπαθώ και τον διώχνω.
Προσπαθώ... Προσπαθώ να μη χάνω τη στιγμή που ζω τώρα, με το να σκέφτομαι αυτην που μόλις πέρασε ή να προσμένω να 'ρθει. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να παίζω με τα χαρτιά που μου έρχονται, να εύχομαι για κάτι καλύτερο μα να απολαμβάνω όσο μπορώ το παιχνίδι. Και ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ σε όλους μας.
Κυκλοφορώ στο δρόμο με το αυτοκίνητο. Κοιτάζω τα μαγαζιά δεξιά κι αριστερά. Πωλείται... Ενοικιάζεται... Πωλείται... Ενοικιάζεται... Ενοικιάζεται... Εκκαθάριση στόκ... (Εκκαθάριση πολιτικών, πότε θα κάνουμε;) Ανάμεσά τους και κάποιοι που δουλεύουν ακόμα... κι εύχομαι με όλη μου την ψυχή να συνεχίσουν να δουλεύουν... Η πιτσαρία ανοικτή... φωτισμένη... τα τραπεζάκια όμως όλα άδεια... Ελπίζω να αντέξουν... Πίσω από κάθε άδειο κατάστημα κρύβονται άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, που δούλευαν εκεί... κάποιες οικογένειες που περίμεναν εκείνο το μισθό για να ζήσουν... κάποια παιδιά.
Οι συζητήσεις στις παρέες, ίδιες... Η κρίση, το κούρεμα, οι ασήκωτες ευθύνες, η αναβλητικότητα που μας στοίχισε τόσο ακριβά, το προσωπικό και το κομματισμό συμφέρον που κάποιοι έβαζαν πιο πάνω από το συμφέρον της χώρας... το συμφέρον όλων μας σαν λαός. Το ηθικό πεσμένο. Κάποιοι αγωνιούν για τη δουλειά που ίσως χάσουν, για τους κόπους που πήγαν χαμένοι, για το μέλλον τους και για το μέλλον των παιδιών τους. Κάποιοι ρωτάνε με πραγματικό ενδιαφέρον, κάποιοι απλά με περιέργεια, αφού προς το παρόν είναι εξασφαλισμένοι.
Ανοίγω την τηλεόραση. Ένα σωρό ειδικοί... Οικονομολόγοι, καθηγητές πανεπιστημίου,
δημοσιογράφοι, πολιτικοί .... πού ήταν και τι έκαναν όλοι αυτοί πριν να φτάσουμε στο χείλος του
γκρεμού; Μια χώρα παραλυμένη, να σπαρταρά όπως το ψάρι που βγήκε στη στεριά... να χτυπιέται μα να μη βρίσκει λύση. Και οι αρμόδιοι... τίποτε... να κάνουν σπασμωδικές κινήσεις και να μην μπορούν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Τα ίδια πρόσωπα, οι ίδιοι πολιτικοί, να προπαγανδίζουν για το κόμμα τους και να προσπαθούν να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες. Δε μου προκαλεί καθόλου απορία που είναι τόσο κατώτεροι των περιστάσεων. Πάντα έτσι ήταν. Κρίμα όμως. Αξίζαμε κάτι καλύτερο.
Αύριο, Δευτέρα και θα πάω ξανά στο σχολείο. Δεν ξέρω τι θα βρω. Ποιος πατέρας ή μητέρα θα μάθω ότι έχασε τη δουλειά του, ποιο παιδί θα προστεθεί στην λίστα των απόρων. Πόσο θα μεγαλώσει άραγε η γραμμή των παιδιών που πάνε να πάρουν το δωρεάν σάντουιτς που τους προσφέρεται; Χτες την Παρασκευή μια φίλη της οικογένειας ενός μαθητή μου τηλεφώνησε να μας πει ότι και οι δύο γονείς είναι τώρα άνεργοι και δεν έχουν λεφτά ούτε για γάλα. Και κανένας από τον περίγυρό τους δεν το είχε αντιληφθεί. Ήταν αρκετά περήφανοι και αξιοπρεπείς για να ζητήσουν ελεημοσύνες. Κι εγώ να τους μιλώ για γραμματικές, μαθηματικά και ιστορία. Τι άλλο να τους πω όμως; Να μιλήσω για την πραγματική ζωή και τι να πω; Για το πόσο ασήμαντος είναι τελικά ο άνθρωπος; Για τις αξίες και τα ιδανικά που ήταν όλα κούφια λόγια; Για τον "ευρωπαϊκό πολιτισμό", την ισότητα και την αλληλεγγύη, που δεν ήταν παρά ένας χάρτινος πύργος που κατέρρευσε;
Εντάξει, το φταίξιμο είναι κυρίως δικό μας. Το εμπεδώσαμε. Φταίνε όμως και οι ευρωπαίοι "φίλοι" μας που μας μετέτρεψαν σε πειραματόζωα... που μας τιμωρούν γιατί ανεχτήκαμε ανήθικους και διεφθαρμένους πολιτικούς, ακριβώς όπως αυτούς.
Δε με νοιάζει που θα χάσω τις πολυτέλειες και την καλοπέραση που είχα, που θα αγοράζουμε με δυσκολία μόνο τα βασικά. Έτσι ακριβώς μεγαλώσαμε οι περισσότεροι από εμάς. Χωρίς ταξίδια στο εξωτερικό, χωρίς ακριβά ρούχα και παπούτσια, με το φαγητό που μαγείρευε κάθε μέρα η μαμά, χωρίς ακριβά παιχνίδια και ηλεκτρονικές συσκευές, χωρίς να αποκτούμε αμέσως ότι βλέπαμε και θέλαμε (κατακρίβειαν ίσως να μην το αποκτούσαμε ποτέ και φυσικά μια χαρά ήμασταν). Με ενοχλεί όμως που κανένας δε θα τιμωρηθεί, όπως δεν τιμωρήθηκε για το Μαρί. Με ενοχλεί που τα ίδια πολιτικά πρόσωπα και κυκλώματα που δημιούργησαν αυτή την κατάσταση εξακολουθούν να επικρατούν στο πολιτικό σκηνικό. Με ενοχλεί που δε μας αφήνουν περιθώρια για ανάκαμψη και που κανένας δεν τολμά να πάρει δυναμικές αποφάσεις για αποκατάσταση της αξιοπρέπειάς μας και για ένα νέο ξηκίνημα. Με ενοχλεί ο που ο άνθρωπος υποβιβάστηκε τόσο χαμηλά και που εξοντώθηκαν όλες οι αξίες. Με ενοχλεί που οι αδίστακτοι εγκληματίες/αξιωματούχοι με τις γραβάτες και τα κολαριστά κοστούμια τρίζουν τώρα τα δόντια τους σε κάποια άλλη χώρα, που παίρνει σιγά σιγά σειρά.
Σε λίγο θα κλείσω τα κομπιούτερ και θα ανεβώ πάνω να κοιμηθώ. Από τη μισάνοικτη πόρτα θα δω το γιο μου να κοιμάται ανυποψίαστος. Ένα παιδί που κυκλοφορά ανάμεσά μας, ζωηρό, με ατέλειωτες ερωτήσεις για ένα κόσμο που τώρα γνωρίζει και που δε μπορεί να φανταστεί πόσο αδίστακτος και συμφεροντολογικός είναι. Ευτυχώς που όσο κι αν έχουμε τις έγνοιες μας, δεν αντέχουμε και όλο σκάμε ένα χαμόγελο με όσα μας λέει και όσα ασήμαντα τον ανησυχούν. Ευτυχώς που στο αθώο βλέμμα του καταλαμβαίνουμε ότι υπάρχει ελπίδα, ένας λόγος τουλάχιστον να αντέξουμε και να αγωνιστούμε, όπως και όσο μπορούμε...
Έρχονται πια, οι μέρες που δικάζουν
Θα μετρηθούν τα ποσοστά μας
Και θα τα βρούμε όλα μπροστά μας
Δεν το φοβάμαι
Ούτε το θέλω
Μα δεν υπάρχουν λαγοί μεσ’ στο καπέλο
Τώρα θα δούμε τα λεφτά μας τι αγοράζουν
Κι αν όλα βγουν αληθινά
Δε θα χαρώ ούτε θα κλάψω
Και δε θα πω «στο είχα πει»
Δεν ξέρω πως ούτε γιατί
Χωρίς μια λέξη το τσιγάρο σου θα ανάψω
Και τα παιδιά που χάσανε την μπάλα
Που δεν τους βγαίνουν τα όνειρά τους
Βλέπουν να χάνεται η στεριά τους
Και δεν το θέλουν
Και φοβούνται
Πως όλα τώρα θα ’ναι λίγα και μικρά
Κι ούτε τα λάθη τους δε θα ’ναι πια μεγάλα
Εκλογές σε μια εβδομάδα.
To σκηνικό γνωστό... γνωστό και το αποτέλεσμα.
Δεν αναμένονται ανατροπές.
Εξάλλου εμείς οι κυπραίοι δεν είμαστε για ανατροπές.
Εξακολουθούμε να ψηφίζουμε τα κόμματα των γονιών μας, λες και πρόκειται για κληρονομιά που πρέπει να διαφυλάξουμε, αντί να τους στείλουμε στο ....
Εντάξει... κάνουμε την ψευτοκριτική μας... κάνουμε κάποια παράπονα... αλλά καταλήγουμε στο ότι όλοι το ίδιο είναι λίγο πολύ και αφού οι άλλοι είναι χειρότεροι, δικαιολογούμε στα μάτια και στη συνείδησή μας τις πράξεις μας... ουσιατικά τις "μη πράξεις" μας, αφού αδυνατούμε να κάνουμε πράξη αυτά που δήθεν πιστεύουμε.
Απόψε έχουν ντιπέιτ πάλι οι υποψήφιοι.
Θα φορέσει το προσωπείο του ο καθένας και θα κάνει μια ύστατη προσπάθεια να προβληθεί ως άξιος "ηγέτης", αφού η λέξη αυτή πρωταγωνιστούμε σε όλα τα προεκλογικά πανό. Η κρίση που θέλει ηγέτη, ο ηγέτης που θέλει κρίση... και ένας λαός χωρίς καθόλου κρίση...
Δε θα κάτσω να τους δω.
Με κούρασαν οι συζητήσεις.
Φτάνει πια.
Κανένας δεν αλλάζει γνώμη... κανένας δε συζητά πραγματικά και κανένας δεν κρίνει χωρίς παρωπίδες όσα γίνονται γύρω του.
Ο Γ. υπέρ του Ν... το αντίπαλο στρατόπεδο εξάλλου έχει κάνει τόσες γκάφες... Για να το κατηγορήσει κάποιος, δεν ξέρει ποια να πρωτοδιαλέξει. Τέλεια δικαιολογία για το ότι εξακολουθεί να ψηφίζει στα τυφλά. Εξάλλου, κάτι θα περιμένει κι αυτός, καποιά προαγωγή ίσως..
Η Κ. είναι υπέρ του Σ... το κόμμα του λαού και το παιδί του λαού θα μας δώσει τη λύση... τη λύση στα προβλήματα που το κόμμα του έφερε; Κι αυτή η συγνώμη, για τους δεκατρείς που χάθηκαν... που ποτέ δε θα δοθεί;
Μαζί τα φάγαμε σου λένε... μαζι ας συνεχίσουμε να τα τρώμε λοιπόν...
Μα εμένα με πνίγει το δίκαιο. Δεν έβαλα ρε γμτ μέσο για να βρω τη δουλειά μου... Ούτε περιμένω τίποτα από κανένα. Μα από την άλλη, κι ο φίλος μου ο Β..., που έβαλε ένα κάποιο μέσο, δεν είχε λέει άλλη επιλογή..., αφού έτσι λειτουρούν τα πράγματα στον τόπο αυτό. Αλλιώς θα έψαχνε ακόμα για δουλειά... Τον καταλαμβαίνω, ποτέ δε μ' άρεσε να κρίνω αυστηρά τους άλλους εκ του ασφαλούς.
Ίσως τελικά να μην πάω καν...
Ίσως πάλι φοβηθώ και πάω.
Θα δω... Θα δω, τι θα με κάνει νιώσω καλύτερα με τη συνείδησή μου, τι θα με κάνει να μπορώ να αντικρύσω στα μάτια το παιδί μου, για τον τόπο που θα του παραδώσουμε.
Δεν ξέρω.
Δε βαριέσαι...
"στ' αυτιά μου δε χωράνε υποσχέσεις
το έργο τό 'χω δει μη με τρελαίνετε...
το πλοίο των ονείρων μου σαλπάρει,
σε κόσμους που εσείς δεν τους αντέχετε... "
Ακούοντας αυτές τις μέρες τις ειδήσεις για την κρίση, (την οικονομική φυσικά, όχι τη δική μου των σχεδόν 40 που δεν ξεπερνιέται με τίποτα), σκεφτόμουν αυτά που είχα γράψει στην προηγούμενή μου ανάρτηση και ειδικά το ότι τελειώνοντας είχα αναφέρει ότι ζούμε σε ένα κόσμο έτοιμο να εκραγεί... (ελπίζω να μην έχει πουθενά αλλού χωσμένα κιβώτια με εκρηκτικά ο πρόεδρός μας). Η επίσης σχεδόν σαράντα αγάπη της ζωής μου ισχυρίζεται ότι ζούμε κοσμοϊστορικά γεγονότα... και ότι ίσως ακολουθησουν μεγάλες ανατροπές. Ανατροπές όμως από ποιους αφού κανείς δε φαίνεται πρόθυμος να αντιδράσει ούτε στο ελάχιστο. Φαίνεται πως αυτοί που κινούν τα νήματα στη ζωή μας, φρόντισαν να καθηλώσουν κάθε αντίσταση εδώ και καιρό, μετατρέποντάς μας σε άβουλα και παθητικά όντα. Πώς έχει γίνει όμως αυτό;
Καταρχήν, εδώ και χρόνια μάθαμε να μην αντιδρούμε, αφού έχουμε υποταγεί πλήρως στον καταναλωτισμό και στην καλοπέρασή μας. Και τώρα που κινδυνεύουμε να τα χάσουμε, είμαστε ήδη πλάσματα αδύναμα, άβουλα και ανήμπορα να αντιδράσουν.
Από την άλλη ο κυνισμός που επικρατεί, μια και έχουμε συνειδητοποιήσει ότι τίποτα από όσα υπάρχουν γύρω μας δεν αξίζει πραγματικά και η συνειδητοποίηση του πόσο ασήμαντος είναι ο καθένας από εμάς, μας κάνουν να μη θεωρούμε τίποτα πραγματικά σημαντικό και να μην αντιδρούμε.
Τέλος, η ψευδαίσθηση ότι ζούμε σε δημοκρατικές κοινωνίες στις οποίες τα προβλήματα λύνονται με διάλογο μας κάνει να περιμένουμε, απλώς να περιμένουμε παθητικά. Δεν ξέρω πώς θα αποκαλούν οι ιστορικοί του μέλλοντος τα πολιτεύματα που έχουμε τώρα, τις δήθεν "δημοκρατίες" μας, κάθε άλλο παρά δημοκρατία όμως φαίνεται να έχουμε. Κομματοκρατία, θα τα χαρακτήριζα ίσως, μια και τα κόμματα φαίνεται να ελέγχουν τα πάντα γύρω μας. Και να που τώρα έρχονται εκλογές, και οι περισσότεροι από εμάς, ενώ δε συμπαθούν κανένα από τους υποψηφίους τον κομμάτων, θα αναγκαστούν να ψηφίσουν ένα από αυτούς, αφού "το μη χείρον βέλτιστο". Ίσως από την άλλη να έχουμε δικτατορία των κρατών, αφού ελάχιστα από αυτά έχουν διασφαλίσει την πραγματική ευημερία των πολιτών τους. Το μόνο που παρέχουν είναι μια δήθεν "προστασία" αφού οι πολίτες που πληρώνουν φόρους μπορούν να ζουν με ασφάλεια σε αυτά. Κάτι σαν τους νονούς της μαφίας, προσφέρουν προστασία με ανταλλαγμα την πλήρη εκμετάλλευση αυτών που ανήκουν σ' αυτά, δηλαδή των πολιτών τους.
Κανονικά εδώ και καιρό, έπρεπε να ξεχυθούμε και να φωνάζουμε στους δρόμους και να απαιτούμε άμεση παραίτηση όσων οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Αντί αυτού όμως, ο καθένας βρήκε τις δικές του δικαιολογίες για να μην το κάνει και περιμένουμε... απλώς περιμένουμε...
Ζούμε στην εποχή της κρίσης, κατακρίβειαν στην εποχή των κρίσεων στη δική μου περίπτωση. Της δικής μου της ηλικιακής, των σχεδόν σαράντα και της οικονομικής, που αφορά όλους μας, και σίγουρα πολύ πιο σοβαρής.
Άνθρωποι που αγχώνονται για τη κάθε μέρα και για τη ζωή τους γενικότερα. Γύρω μας μια κατάσταση ατέλειωτων συζητήσεων και αλληλοκατηγοριών. Από τη μια, μια κυβέρνηση που μετρά τις μέρες που της μένουν προσπαθώντας να ροκανίσει το χρόνο μέχρι να αναλάβει ο επόμενος. Από την άλλη, ο επόμενος, που προετοιμαζόταν γι' αυτό το ρόλο χρόνια τώρα, να προβάλλει σαν σίγουρος νικητής, με την ευκαιρία να κάνει ότι θέλει, ρίχνωντας κάθε ευθύνη στους προηγούμενους. Κάτι έχουν φυσικά που τους συνδέει. Την παντελή έλλειψη αξιών και την απουσία οποιασδήποτε ηθικής.
Από την άλλη εμείς οι συνηθισμένοι άνθρωποι. Οι νέοι, και ιδιαίτερα οι πτυχιούχοι, που επένδυσαν στην δήθεν αξία της μόρφωσης, σε πανεπιστήμια που απλώς πουλούσαν γνώση και πτυχία, έστω κι αν δε θα υπήρχε ανάγκη γι' αυτά. Από την άλλη οι ηλικιωμένοι, με τις δυνάμεις τους να τους εγκαταλείπουν και το χρήμα, που θα μπορούσε να τους εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή, να λιγοστεύει επικίνδυνα. Στη μέση, η δική μου γενιά των σχεδόν 40, που τα βρήκε όλα σχετικά εύκολα (αφού δεν έζησε πόλεμο ή φτώχια) και πίστεψε ότι θα κατάφερνε κάτι, μια άνετη ζωή, μια καριέρα ίσως, ένα εξασφαλισμένο μέλλον. Τόσα χρόνια ζούσαμε με τη ψευδαίσθηση μια δήθεν "επιτυχίας", την εντύπωση ότι καταφέραμε να φτάσουμε κάπου πιο ψηλά από εκεί που ξεκινήσαμε. Και ξαφνικά να ανακαλύπτουμε ότι όλα ήταν ένας χάρτινος πύργος που γκρεμίζεται και πάμε πίσω, εκεί όπου είχαμε αρχίσει. Λες και δεν έχουμε καμμιά σημασία.
Αν το σκεφτεί σοβαρά όμως κάποιος, γιατί να έχει κάποια σημασία η ύπαρξή μας; Μια ζωή, σε μια κοινωνία με μέσο όρο ζωής, ας πούμε τα ογδόντα, σε ένα χρόνο χωρίς αρχή και τέλος, σε ένα μικρό πλανήτη, ενός μικρού ηλιακού συστήματος, σε ένα συνηθισμένο γαλαξία, σε ένα σύμπαν χωρίς όρια. Εξάλλου, είμαστε πολύ τυχεροί για όσα έχουμε, αν αναλογιστούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων του πλανήτη μας ζει κάτω από το όριο της φτώχιας, σε καθεστώτα που δεν αναγνωρίζουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες.
Αυτοί που θα βγουν αλώβητοι φαίνεται είναι αυτοί που κινούσαν τόσο καιρό τα νήματα. Εμείς απλά ζούσαμε με τη ψευδαίσθηση ότι μπορούσαμε να αλλάξουμε κάτι, να ανεβούμε πιο ψηλά στην ιεραρχία μιας υλιστικής κοινωνίας. Αναγκαστική προσγείωση λοιπόν. Δεν είμαστε τίποτα άλλο παρά μαριονέττες που τα νήματά τους κινούν κάποιοι άλλοι, αυτοί που πάντα ήξεραν πώς να βολέψουν το δικό τους συμφέρον, εκμεταλλευόμενοι καταστάσεις και μοιράζοντας αφειδώλευτα υποσχέσεις και ελπίδες.
Δεν καταλήγω πουθενά... Γιατί να πρέπει όμως; Έτσι απλά... σκόρπιες σκέψεις, μια ήρεμης βραδιάς, σε ένα κόσμο έτοιμο να εκραγεί.
